پوستر (انگلیسی: poster) یا دیوارکوب، که به آن اعلان، آفیش و پلاکات نیز می‌گویند، صفحات کاغذی در ابعاد تقریباً بزرگ هستند که بر روی آنها نوشته‌ها، طرح‌ها، نقاشی‌ها و نظیر آن چاپ شده‌است. پوسترها به منظور نصب شدن بر روی دیوارها یا دیگر سطوح عمودی تعبیه شده‌اند. پوسترهای معمولی از نقاشی و نوشته تشکیل شده‌اند اما ممکن است یک پوستر دارای نقاشی محض یا نوشته تنها باشد. پوستر ممکن است برای جلب توجه یا اطلاع رسانی بر روی دیوارها چسبانده شوند. اهداف پوسترها چند منظوره است، یک پوستر ممکن است برای تبلیغات باشد یا برای تکثیر یک اثر هنری با هدف اقتصادی و فرهنگی و فروش ارزان قیمت از آن استفاده شود. از پوسترها برای امور آموزشی استفاده زیادی می‌شود.
تاریخچه پوستر:
وقتی ریشه واژه پوستر را بررسی کنیم می بینیم پوستر به معنای واژه چاپار یعنی ارسال سریع آگهی و اعلان لغت پوستر که معنی آگهی، اعلان و دیوارکوب است. سرچشمه پوستر را به زمانی نسبت می دهند که در یکی از ضیافتهای بزرگ بالتازار، آرشیتکت بزرگ جهان، اندیشه و خواسته خود را با نوشتن صحبتهای مربوط به پیامبر بر روی آشکار کرد در دایره المعارف (کولیزر) آمده است که یکی از قدیمی ترین پوستر شناخته شده مجموع قوانین حمورابی است. د ردایره المعارف آمریکا از پوستری صحبت می شود که از جنس پاپیروس و مربوط به 146 سا ل قبل از میلاد است. در این پوستر مشخصات دو برده فراری از چنگ الکسلندر بزرگ و قول پرداخت پاداش در صورت پیدا کردن آنها وجود دارد.
به گفته مکس گالو، مورخ فرانسوی، بیش از دویست سال است پوسترها در مکانهای عمومی سراسر جهان نمایش داده شده است. از لحاظ دیدنی قابل توجه است، آنها طراحی شده اند تا نظروتوجه طرفداران را جلب کنند تا آنها را از یک دیدگاه سیاسی آگاه سازند آنها را جذب می کند تا در رویدادهای خاص شرکت کنند یا آنها را تشویق به خرید یک محصول یا خدمات خاص می کنند اما پوستر مدرن، همانطور که می دانیم، در اواخر قرن نوزدهم، زمانی که چندین تغییر جداگانه اما مرتبط با آن صورت گرفت.
که شامل :
- صنعت چاپ رنگ لیتوگرافی رنگی را به نمایش گذاشت و تولید انبوه تصاویر بزرگ و ارزان را امکان پذیر ساخت.
- دولت سانسور فضاهای عمومی در کشورهایی مانند فرانسه را لغو کرد و بالاخره، تبلیغکنندگان کالاهای مصرفی کالای عمومی را به یک جمعیت رو به رشد در مناطق شهری شروع کردند.
در اواخر قرن نوزدهم، پوسترهای دو نقاش فرانسوی ژول شره و تولوز لوترک تأثیر چشمگیری بر روند طراحی پوستر داشته‌اند. بعضی به ژول شره لقب پدر پوستر را داده‌اند. پوسترهای لوترک، بر اساس قدرت او در طراحی و شناخت رنگ و مهارتش در لیتوگرافی و نیز تأثیرپذیری از باسمه‌های ژاپنی بنا گردیده و اگر چه بیش از ۳۰ پوستر از او بر جای نمانده‌است، ولی همین آثار معدود تأثیر زیادی بر هنر پوسترسازی داشته و برای بسیاری از هنرمندان راه گشا بوده است.
پوستر در اوایل قرن بیستم
پوستر در اوایل قرن بیستم رسانه ای شناخته شده و موفق بود و به ویژه در شهر پاریس، بسیاری از هنرمندان طراح پوستر گرد آمده بودند. رنگهای شاد و زنده پوستر، برای عامه مردم جذاب و دوست داشتنی بود و گاهی شبانه پوسترها را که به تعداد محدود و برای نصب در گذر گاه‌های عمومی به شیوه لیتو گرافی تکثیر می‌شد، از دیوارها برمی‌داشتند و و در منزل خود نصب یا نگه داری می‌کردند و امروزه بعضی از این پوسترها در موزه‌ها و مجموعه‌های شخصی یافت می‌شود. پیشرفتهای فنی لیتوگرافی (چاپ سنگی) در آغاز قرن بیستم، کیفیت پوستر ها را متحول نمود و طراحان با جسارت کافی از زمینه‌های تخت رنگی در آثار خود استفاده می‌کردند.
آن سیری را که هنر پوستر در غرب طی کرد تا اشکال مختلف خود را در زمینه های تجاری ، سیاسی ، فرهنگی و غیره بدست آورد ، در ایران نمی بینیم . زیرا همانطور که چاپ و مطبوعات تقریبا یکباره در ایران رواج یافت ، بهمان گونه نیز اشکال مختلف پوستر بی آنکه سیر تکوینی خاصی را پیموده باشند ، ظاهر شدند و برای مقاصد مختلف مورد استفاده قرار گرفتند.
اگر بخواهیم سابقه ای برای پوستر چاپی در ایران بیابیم ، بایستی در اینجا هم به آگهی های همگانی اشاره کنیم . منظور اطلاعیه های چاپی دولتی و غیر دولتی است که در معابر و مجامع عمومی نصب می شد ، و پیامی را در معرض دید عموم قرار داد.
در اوایل پوسترهای سیاسی و فرهنگی عمدتا از جانب دستگاه های دولتی چاپ و منتشر می شد و غالبا جنبه رسمی و تبلیغاتی آنها بر جنبه هنریشان ارجعیت داشت . در آن زمان هنوز پوستر سازان حرفه ای بوجود نیامده بودند و نقاشان در جنب کار خود به طراحی پوستر نیز می پرداختند .تدریجا نقاشان و کسانی به سوی هنر گرافیک جلب شدند ، که مرزهای بین هنر نقاشی و گرافیک را شناختند ، و ویژگیهای هنر پوستر را دریافتند.
کوشش های اینان و فارغ التحصیلان جدید مدارس هنری داخلی و خارجی بود که قلمروی هنر پوستر در ایران را وسیعتر کرد و به آن تنوع بخشید . از سوی دیگر توسعه تبلیغات برای کالاها و موسسات تولیدی و خدماتی و... موجب رواج پوسترهای تجاری گردید و همینطور ارزانتر بودن پوستر نسبت به دیگر تبلیغات , به موازات پوسترهای تجاری ، پوسترهای جلب سیاحان و پوسترهای فرهنگی و هنری نیز باب شد.
در این سالها به مناسبت های مختلف ، دیوارهای شهرها از پوسترهای متنوع پوشیده می شوند و با خود پیامهای مذهبی و سیاسی و فرهنگی را می گسترانند.